Verantwoord consumeren en duurzaam winkelen
|
Leestijd: ca. 6 minuten
- Als je wilt bijdragen aan een duurzamere wereld is het belangrijk om je eigen consumptie in vraag te stellen. Het aanpassen van je dagelijkse gewoontes aan een duurzame levensstijl is alvast een stap in de goede richting.
- Fast fashion, goedkoop vlees en de overvloed aan plastiek wegen zwaar op de natuur en op lange termijn ook op je budget. Zelfs al lijken de prijzen van bv. kledij op korte termijn aanlokkelijk, op lange termijn ben je vaak de pineut omdat je hetzelfde product steeds opnieuw en opnieuw moet kopen.
- Degenen die kiezen voor betere kwaliteit, eerlijke productievoorwaarden en het steunen van de lokale economie verminderen hun ecologische voetafdruk en dragen actief bij tot duurzaamheid, sociale rechtvaardigheid en uiteindelijk ook tot hun eigen welzijn.
- Te veel rommel neemt overbodige plaats in en ligt alleen maar in de weg. Denk dus goed na voor je gaat winkelen. Informeer jezelf, denk na over hoe en wat je eet, hoe je omgaat met kledij en over je levensstijl in het algemeen.
- Geef je geld niet uit aan elk zogenaamd koopje en speciale aanbieding, maar spaar voor iets betekenisvol. Iets waar je echt iets aan hebt. Bijvoorbeeld een reis met je geliefden, een leuke activiteit of zet wat geld opzij voor later.
De ene speciale aanbieding na de ander: Black Friday, Cyber Monday, Sinterklaas, kerstmis, oudejaar,... In november en december komen de speciale aanbiedingen in sneltempo op je af en wanneer het net lijkt te stoppen zijn er de solden in januari met nóg lagere prijzen! Alleen kopen wat je eigenlijk nodig hebt, lijkt zo al snel onmogelijk. Als je bewuster omgaat met je aankopen, vermijd je overbodige uitgaven. Duurzaam consumeren is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor je welzijn want zo heb je veel meer geld over voor de echt belangrijke dingen.
In ieder van ons schuilt er een koopjesjager, of je het nu wilt of niet. Psychologen hebben ontdekt dat kortingen en speciale prijzen het beloningscentrum in je hersenen activeren waardoor je kortstondig gelukkig wordt van een geslaagde en voordelige deal. Gelukkig wordt duurzaam consumeren steeds belangrijker in onze maatschappij. Fairtrade, minimalisme en biologische producten zijn al lang geen onbekende begrippen meer. Meer en meer jongeren zijn bewust bezig met wat ze kopen en hoe ze consumeren.
Hoe de wegwerpmaatschappij ons milieu vervuilt
De grondstoffen op onze aarde zijn schaars, maar steeds meer mensen consumeren in een verschroeiend tempo. Het is al lang duidelijk dat onze aarde hieronder lijdt. Toch blijft de industriële wereld op zoek gaan naar nieuwe manieren om zo snel en goedkoop mogelijk te produceren om aan de behoeften van de groeiende wereldbevolking te voldoen.
Prijsacties en tijdelijke promoties moeten ervoor zorgen dat de goederen nóg sneller de consument bereiken. Te snel gekochte producten waar niemand op zit te wachten of goedkope goederen met een korte levensduur eindigen zo al snel op de vuilnisbelt. Een vicieuze cirkel!
Fast Fashion
Snelle mode of "fast fashion" is kledij met een korte levensduur, geproduceerd op een zo snel en goedkoop mogelijke manier. Wanneer een nieuwe trend opduikt, verschijnt de nieuwe kledinglijn kant-en-klaar in de winkels om onmiddellijk weer te verdwijnen van zodra een nieuwe trend en bijhorende collectie de kop opsteekt.
Grote modehuizen en “fast fashion”-bedrijven zoals Zara lanceren tot 24 collecties per jaar. Kledij wordt zo meer en meer een wegwerpproduct.
Het is dus geen verrassing dat de wereldwijde milieu-impact van de dag en nacht draaiende fabrieken enorm is. Eén van de kwalijkste gevolgen van deze vervuilende industrie zijn de microplastics en chemicaliën die in onze waterkringloop terechtkomen.
Losse onderdelen en grondstoffen voor de textielindustrie worden geïmporteerd van over heel de wereld naar het land met de goedkoopste werkkrachten. Hierna worden de vervaardigde producten terug geëxporteerd naar de landen met de verbruikers. Van zodra de nieuwe collectie met de laatste modetrend in de rekken hangt, gaat het onverkochte overschot de vuilnisbak in.
Vooral grote textielbedrijven vernietigen kledij op grote schaal. Van de 80 miljard kledingstukken die elk jaar worden geproduceerd, belandt er maar liefst 86% op de vuilnisbelt. Het duurt echter tientallen jaren voor de materialen zijn afgebroken.
Zorg dat je goed geïnformeerd bent wanneer je een goedkoop kledingstuk koopt. Probeer te achterhalen hoe het in de winkel terechtkwam. Hoogstwaarschijnlijk begon het productieproces bij onderbetaalde arbeiders in derdewereldlanden, waarna het kledingstuk de wereld rond werd verscheept met grote containerschepen tot het hier bij ons in het winkelrek belandde voor enkele euro’s.
De snelle productie heeft jammer genoeg ook invloed op de kwaliteit. Door de goedkope grondstoffen gaan de kledingstukken gewoonlijk niet lang mee waardoor je al snel een nieuwe outfit moet kopen. Op lange termijn doe je jezelf dus zelden profijt aangezien je steeds nieuwe kledij moet kopen. Het is dus beter om te investeren in goede kledij van hoge kwaliteit waar je lang van kunt genieten.
Wat betekent verantwoord consumeren?
Als je duurzamer wilt leven, is het belangrijk om je consumptie- en koopgedrag kritisch te onderzoeken. Verantwoord consumeren betekent dat je selectief bent in je aankopen waarbij je aandacht hebt voor de ecologische en sociale productieomstandigheden van de producten.
Door minder vaak en kwaliteitsbewust te winkelen, haal je duurzame producten in huis. Als je bovendien meer zorg draagt voor je spullen en deze herstelt in plaats van weg te gooien, bespaar je heel wat geld op lange termijn, ondanks de hoge aankoopkost.
Bij duurzaam consumeren hoort ook een bewust eetpatroon. Het is zinvol om de productieketen van je etenswaren te onderzoeken en je consumptie hieraan aan te passen. Door de aankoop van biologisch en lokaal geproduceerde producten steun je niet alleen de lokale economie, het is ook gezonder én beter voor het milieu!
Bewust en duurzaam consumeren leidt tot minder afval en dus minder vervuiling van ons milieu. Een groot aandeel van de retourzendingen van grote online winkels wordt simpelweg vernietigd. Het is nu eenmaal goedkoper om de producten te vernietigen dan deze opnieuw te verwerken en in te pakken.
Voorraden of oude collecties worden zowel in fysieke winkels als in de online detailhandel vaak afgedankt. Te kleine opslagruimtes, snel veranderende trends en het voortdurend aanvullen van nieuwe collecties dwingen de winkeliers om gloednieuwe artikelen bij het afval te gooien.
Het goede is dat diegenen die bewuster consumeren (en daardoor minder) niet alleen het milieu een plezier doen, maar ook zichzelf. Mensen die duurzaamheid hoog in het vaandel dragen en bewust consumeren leven gezonder, zijn gelukkiger enhebben minder last van depressies.
Duurzamer leven en consumeren
Om op grote schaal slechte productievoorwaarden, milieuvervuiling en andere problemen op te lossen, zijn er op lange termijn betere voorschriften en richtlijnen nodig voor de hele industrie. Op kleine schaal kan je als consument echter ook een groot verschil maken door een paar dingen te veranderen. Door duurzaam te consumeren lever je je eigen persoonlijke bijdrage zodat er eindelijk iets gebeurt.
Tweedehands winkelen, upcycling en kledingruil: waarom ga je niet winkelen op een rommelmarkt en geef je afgedankte schatten een nieuwe thuis? Ook online vind je vele platformen waar je gebruikte, maar prima spullen kunt aanschaffen.
Zoek bij het winkelen naar merken die focussen op kwaliteit en die bewust duurzaam produceren. Of het nu gaat om gerecycleerde materialen, biologisch katoen of fairtrade, wie bewust kiest voor producten die ecologisch en eerlijk zijn geproduceerd, draagt actief bij tot een verbetering van de situatie.
Er bestaan heel wat verschillende labels en zegels die de consumenten helpen bij het identificeren van duurzame en eerlijke producten.
Let op wanneer je eten koopt! De meeste producten in de supermarkt hebben niets te maken met idyllische weides en groene fruitvelden. Vooral vlees wordt vaak heel goedkoop geproduceerd en onder de slechtst mogelijke omstandigheden geëxporteerd naar de verbruikers. En wist je dat een groot deel van de hier beschikbare sinaasappelsappen komt van geïmporteerde concentraten uit Zuid-Amerika? De sinaasappels worden daar gekweekt op milieuonvriendelijke plantages volgens het principe van de monocultuur waarbij de onderbetaalde werknemers vaak lange uren moeten kloppen in arbeidsonwaardige omstandigheden.
Het ergste aan de hele productieketen is dat wereldwijd ongeveer 1.3 miljard ton voedsel bij het afval terechtkomt. Dat is bijna 1/3 van al het geproduceerde voedsel wereldwijd. Het is dus belangrijk om goed te plannen wat je eet zodat je niet te veel koopt en niets moet verspillen. Duurzaam consumeren begint met een goede planning.
Hoe kunnen we al die overbodige rommel vermijden?
Naarmate de jaren vorderen, verzamelen we heel wat spullen die we eigenlijk niet nodig hebben. Denk jij ook niet af en toe “Wat ligt dat hier te doen?”. Sommige spullen liggen meer in de weg dan dat ze eigenlijk tot nut zijn.
Het kan bevrijdend werken om eens grondig op te ruimen en alles weg te geven wat je niet meer nodig hebt. Kijk daarna eens goed naar je eigen consumptie, en niet alleen wat betreft mode.
Minimalisme is de nieuwe trend
De groeiende tendens naar minimalisme laat zien hoe bevrijdend een opgeruimd en wel doordacht huis kan zijn. Of het nu gaat over Marie Kondo of Capsule Wardrobe, het internet staat vol met tips en ideeën rond hetzelfde concept: minder spullen, maar meer kwaliteit!
Eén keer alles goed opruimen is natuurlijk niet voldoende. Duurzame consumptie op lange termijn is veel belangrijker. Of het nu gaat om mode, decoratie, huishoudelijke toestellen of speelgoed, het merendeel van de verbruikers heeft veel meer in huis dan dat hij nodig heeft.
Koop geen overbodige zaken meer maar koop alleen wat je echt nodig hebt! Je zal niet alleen meer ontspannen zijn, maar het ook makkelijker vinden om op te ruimen, te reizen en te verhuizen.
Verantwoord consumeren: enkele tips
En wat betekent dit nu voor de komende Black Friday? Natuurlijk kan je nog steeds shoppen, je moet het niet volledig links laten liggen. Met deze tips kan je met een gerust hart op zoek gaan naar de beste koopjes:
- Less is more. Het draait niet om de hoeveelheid maar om de kwaliteit! Wanneer je nieuwe kledij of andere zaken koopt, ga dan voor duurzame en hoge kwaliteitsproducten. Het zal niet alleen zorgen voor een lagere ecologische voetafdruk, maar je zal ook geld besparen op lange termijn. Hetzelfde product zal langer meegaan waardoor je niet steeds alles opnieuw moet kopen.
- Denk op voorhand na over wat je echt nodig hebt. Iets kopen enkel en alleen wegens een verminderde prijs is nutteloos en brengt je weinig plezier op lange termijn.
- Spontane aankopen zijn aanlokkelijk aangezien het beloningscentrum in onze hersenen graag onmiddellijk geactiveerd wordt. Beter is om er een nachtje over te slapen of eens een blokje om te wandelen. Anders loop je het risico om je wat later te realiseren dat je die nieuwe T-shirt of kandelaar misschien toch niet nodig had.
- Koop niet meer eten dan je kunt opeten! Koop seizoens- en streekproducten en als het kan biologisch. Dit is niet alleen gezonder, maar smaakt ook veel beter!
- Hout, katoen en andere natuurlijke grondstoffen zijn beter dan plastiek, of het nu gaat om speelgoed, keukengerei of kledij.
- Ga voor tijdloze in plaats van kortstondige trends. Vooral wanneer het gaat om de decoratie van je huis, meubels of mode veranderen de trends snel.
- Verkies trage mode boven snelle mode! Steun duurzame, eerlijke producenten uit de regio. Zoek naar kledij en andere producten die lokaal worden geproduceerd.
Studies tonen aan dat meer en meer jonge mensen bezig zijn met bewust en duurzaam consumeren. De vraag naar niet-verpakte producten, cosmetica zonder microplastics, voeding zonder schadelijke stoffen en eerlijke mode neemt toe.
Zo draag je niet alleen bij aan een eerlijkere en duurzamere wereld, maar je besteedt je je geld ook bewuster en verstandiger.
Het is ook zinvol om wat geld opzij te zetten voor later. Zo kun je bijvoorbeeld aan pensioensparen doen of je geld op een spaarrekening zetten. Of je kunt het geld dat je opzijzet op een verstandige wijze investeren zodat je er op een later moment van kunt genieten.
